2024 yılının sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği konusunda önemli ve acil adımları hep birlikte atabildiğimiz tarihi bir yıl olmasını diliyoruz. Bu vesileyle 2023 yılında gerçekleştirdiklerimizi özetleyen bültenimizi sizlerle paylaşmak istiyoruz.

1. Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun 2010 yılından bu yana Türkiye çalışmalarını üstlendiği CDP’nin 2022 yılı İklim Değişikliği ve Su Güvenliği Programı Türkiye sonuçları ve lider şirketler, 25 Nisan 2023’te gerçekleştirilen “CDP Türkiye 13. İklim Değişikliği Konferansı ve Ödül Töreni” ile açıklandı.

CDP Türkiye’nin 2022 yılına ait analizlerini ve bulgularını içeren “İklim Değişikliği & Su Programı 2022 Türkiye Sonuçları Raporu” ve CDP’nin Global Derecelendirme Metodolojisine göre belirlenen CDP Global ve CDP Türkiye Liderleri etkinlik sırasında kamuoyu ile paylaşıldı.

Konferansın açılış konuşmasını Garanti BBVA gerçekleştirirken konferansın ana konuşmacılarından olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS Foundation) Vakfı/ ISSB Strateji Direktörü Mardi McBrien, tüm dünyada sürdürülebilirlik raporlaması kapsamında yapılan çalışmalara ve yakın zamanda hayata geçecek yeni uygulamalara değindi. Konferansın diğer ana konuşmacısı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu - KGK Başkan Yardımcısı Murat Yünlü ise konunun Türkiye özelinde gelişimini ve gelecek öngörülerini aktardı.

Konferans ile ilgili ayrıntılara buradan, konferans kaydına ise buradan ulaşabilirsiniz.

2. CDP İklim Değişikliği ve Su Güvenliği Programı 2022 Türkiye raporu yayınlandı.

Türkiye sonuçlarına göre, 2022 yılında, CDP'nin üç temel programı olan iklim değişikliği, su güvenliği ve ormansızlaşma kapsamında çevresel verilerini açıklayan şirketlerin oranında yüzde 21'lik bir artış görüldü.

Açıklanan 2022 sonuçlarına göre Türkiye’de raporlama yapan şirketlerin yüzde 95’i iklimle ilgili riskleri tanımlarken, bu risklerin işletmeleri üzerinde önemli bir finansal veya stratejik etki potansiyeli olduğuna dikkat çekiyor. Şirketlerin yüzde 96’sı iklim kaynaklı potansiyel fırsatları belirlemiş durumda; ancak, iklimle alakalı tanımlanan toplam risk miktarı (576), raporlanan fırsatların (208) neredeyse 3 katı.

Türkiye’de CDP aracılığı ile yapılan raporlamalara göre iklim risklerinin potansiyel finansal etkisi, bu risklere müdahale etmek için gereken maliyetten çok daha fazla.

2022 senesinde, ülkemizde, şirketler tarafından belirlenen risklerin toplam finansal etkisi 24 milyar dolar civarındayken, şirketler bu risklere karşı tedbir almak için 2.6 milyar dolar gerektiğini raporladı. Türkiye’de şirketler tarafından en fazla raporlanan risk faktörü, karbon fiyatlandırma mekanizmaları oldu.

Türkiye’de artık daha çok şirket su stresi altındaki veya suyun yok olma riski olan bölgelerdeki su kaynaklarına bağımlı halde. 2022’de raporlama yapan şirketlerin yüzde 71’i, toplam su çekimlerinin yarısından fazlasını su sıkıntısı altındaki bölgelerde gerçekleştirdi. Bu oran, bundan 5 yıl önceye kıyasla yüzde 87’lik bir artış gösterdi. Bu durum, Türkiye’de artık daha fazla şirketin, su sıkıntısı çeken veya tamamen kuraklaşma riski altında bulunan bölgelerdeki su kaynaklarına bağımlı olduğunu gözler önüne seriyor.

Raporun tamamına ulaşmak için lütfen buraya tıklayın. Raporun ana bulgularına ise buradan ulaşabilirsiniz.

3. Türkiye'den Global A listesine girme başarısı gösteren şirket sayısı şimdiye kadarki en yüksek düzeye ulaştı.

Tüm dünyada, 2022 yılında, İklim Değişikliği Programı kapsamında A notunu alan 297 Global A şirketinin 4’ü, Su Güvenliği Programı kapsamında ise 107 Global A şirketinin 6’sı Türkiye’den.

Aydem Yenilenebilir Enerji, Arçelik, Brisa, Carrefoursa, Garanti BBVA, Kordsa, Mavi Giyim, Tekfen, T. Halk Bankası olmak üzere Türkiye'den toplam 9 şirket Global A listesine girerek dünya liderleri arasında yerini aldı. Aydem Yenilenebilir Enerji, hem Su Güvenliği hem de İklim Değişikliği Programı kapsamında A listesinde yer almayı başardı. Türkiye’den 21 şirket İklim Değişikliği ve Su Güvenliği programlarından A- notunu alarak Türkiye Lideri kategorisinde yer aldı.

Bu yıl ilk kez rekor sayıda (18) şirket de CDP Tedarikçi İlişkileri Derecelendirmesi (SER) kategorisinde A notunu alarak SER liderleri arasında yer aldı.

Liderlerin tam listesine raporumuzun 48. sayfasından ulaşabilirsiniz.

4. 2023 yılı yanıtları CDP web sitesinde yayınlandı.

2023 yılında CDP’ye verilen halka açık (public) yanıtlar ise şu anda CDP web sitesinde yayında. 2023 yılı derecelendirme sonuçları 2024 yılının ilk çeyreğinde açıklanacak.

5. Türkiye’den iki şehir ilk kez CDP Cities Global A listesinde.

2023 yılında Dünya genelinde iklim eylemi ve şeffaflık konusunda lider olarak tanınan 119 şehir, CDP tarafından ödüllendirildi. Altıncısı yayınlanan Şehirler A Listesi, iklim değişikliği ile mücadelede şeffaflık, motivasyon ve tutarlılık sergileyen şehirleri belirleyerek, şehirlerin çevresel bilinç konusunda yaşadığı paradigma değişikliğini gözler önüne serdi. Türkiye'den İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Kadıköy Belediyesi CDP Cities Global A listesine girmeyi başardı ve tüm dünyadaki 119 yerel yönetim arasında yer aldı.
 

6. CDP’nin 2023 kampanyaları;

2017'den beri süregelen Non-Disclosure Campaign kampsamında 2023 kampanyası için, CDP’den daha önce davet almış fakat raporlama yapmamış olan 1600'den fazla çevresel etkisi yüksek şirket, piyasanın önde gelen 288 finans kuruluşu tarafından çevresel verilerini paylaşmaları için teşvik edildi ve Türkiye’den de bu kampanya kapsamında 5 şirket ile iletişime geçildi. Yatırımcılar tarafından doğrudan imzalı mektup alan bu 5 şirketin 4’ü CDP’ye 2023 yılında yanıt verdi.

Özel sektörde bilim temelli iklim hedeflerinin benimsenmesini hızlandırmayı hedefleyen CDP - SBT Kampanyası kapsamında Sermaye Piyasaları imzacıları ve Tedarik Zinciri üyeleri adına 2.100'den fazla yüksek emisyon etkisine sahip şirket, 1.5°C'ye uyumlu Bilim Temelli Hedefler belirlemesi için çağrı aldı. Türkiye'den ise 41 şirket SBT yolculuğuna başlamaları için davet aldı.

7. CDP raporlama sisteminde yeni dönem başlıyor! Doğa Raporlaması yolunda CDP, Standartları ve Regülasyonları bir araya getiriyor.

CDP, dünyanın en büyük kurumsal çevre raporlama platformu. Doğa raporlaması konusunda da yine en kapsamlı kurumsal veriyi toplamak adına çalışmalarını uzun süredir sürdürüyor.

Eylül 2023'te TNFD (The Taskforce on Nature-related Financial Disclosures) ile iş birliği içerisinde olduğunu duyuran CDP, standardize edilmiş ve karşılaştırılabilir veriler elde etme, farklı gönüllü yapıları ve standartları uyumlaştırarak tek bir noktada toplama taahhüdünün başlangıcına imza attı.

26 Haziran tarihinde yayınladığı iki küresel standart ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) Vakfı bünyesinde kurulan Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu’nu (ISSB), sermaye piyasalarında sürdürülebilirlik açıklamalarına ilişkin yeni bir devrin habercisi olmuştu.

CDP, ISSB tarafından geliştirilen iklim ile ilgili yeni açıklama standardını platformuna entegre etme kararı aldı ve bu kapsamda IFRS vakfı ile kapsamlı bir ortaklık gerçekleştirdi. Bu stratejik hamle, yatırımcılara sunulan iklimle ilgili bilgilerin tutarlılığını artıracak ve gerekliliklere uyumlu hale getirerek şirketler üzerindeki açıklama yükünü de hafifletecek. Ayrıca ISSB standartlarının CDP sorularına 2024 yılı itibari ile entegre edilmesi, zorunlu raporlamaya geçişte halihazırda CDP’ye raporlama yapan binlerce şirketin önden hazırlıklı olması açısından çok önemli bir rol üstlenecek.

2023 yılında regülasyonları bir araya getirme yolunda atılan diğer önemli bir adım ise CDP’nin EFRAG ile iş birliği oldu. İşbirliğinin amacı Ocak 2024'ten itibaren 50.000’in üstünde şirketi uygulama kapsamına alan Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’na (ESRS) uyum sürecini hızlandırmak ve CDP raporlama sisteminin AB çevresel raporlama standartlarıyla uyumunu en üst düzeye çıkarmak. Buradan daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

Bütün bu gelişmeler ile birlikte küresel hedefe ulaşma yolunda daha hızlı aksiyon almak adına CDP, 2024 yılında, yeni bir teknoloji platformu aracılığı ile, raporlamayı önemli ölçüde geliştirecek ve iklim hareketini hızlandıracak yeni bir raporlama çerçevesi sunmaya hazırlanıyor. CDP, şu anda, raporlama çerçevesinin yanında kullanıcı deneyimini artıracak bir arayüze sahip, modern, amaca uygun ve ölçeklenebilir bir teknoloji platformu inşa ediyor. Yapılan iyileştirmeler, raporlamanın yönetimi, açıklama ve CDP verilerine erişimi kapsıyor.

CDP, SBTN'nin (Science Based Targets for Nature) kurucu ortaklarından da biri. Kar amacı gütmeyen kuruluşların iş birliği neticesinde ortaya çıkan Doğa için Bilim Temelli Hedefler Ağı (SBTN), şirketlerin ve şehirlerin, doğa özelinde bilim temelli hedefler belirlemesinde onlara rehberlik etmeyi hedefliyor. Bu faaliyetler şirket ve şehirlerin değer zincirlerinde doğa üzerindeki etkilerini ele almalarını sağlayacak net bir yol haritası çizmelerine yardımcı olacak. SBTN’nin çalışmaları, temelini CDP’nin de kurucuları arasında yer aldığı Bilim Temelli Hedefler Girişimi’nden (SBTi) alıyor.

8. CDP 2023 yılında ilk kez şirketlerden plastik ile ilgili raporlama talep etti.

2023 yılında CDP ilk kez, su güvenliği anketi aracılığıyla, 7.000 şirketten ilk kez 5 ila 9 sorudan oluşan plastikle ilgili raporlama yapmasını talep etti. Bu sorular, plastikle ilgili riskleri, hedefleri, değer zinciri haritalamasını, ham madde içeriğini ve birçok diğer konuyu kapsıyor. Plastik konusunun su ile denizlerle olan doğrudan bağlantısı nedeniyle CDP plastik modülünü CDP Su Güvenliği Soruları kapsamında şirketlerden talep ediyor.

Plastik raporlaması talebi ile ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

9. CDP datasının kullanımı yaygınlaşıyor;

Yeni teknoloji platformunun hazırlıkları sürerken, CDP pek çok yeniliğe imza atmaya devam etti. 2023'te hayata geçirilen CDP Corporate Environmental Action Tracker (CEAT), CDP verilerini kamuya açmayı ve erişilebilirliğini artırmayı hedefliyor.

CEAT, kullanıcı dostu arayüzüyle herkes tarafından erişilebilir güncel veriler sağlayarak, küresel ekonominin dönüştürülmesinde de önemli bir rol oynamayı amaçlıyor. Buradan daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

Diğer yandan CDP, net sıfıra geçiş planlarına ilişkin GFANZ'ın (Glasgow Financial Alliance for Net Zero) rehber kılavuzunu raporlama sistemine entegre ederek finans kuruluşlarının net sıfır stratejilerini çok daha verimli bir şekilde takip etmelerine olanak tanıyor. Buradan daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

10. CDP Türkiye COP28 Bülteni yayınlandı.

Fosil yakıtlardan aşamalı çıkış, Kayıp ve Zarar Fonu’nun kurulması ve Küresel Durum Değerlendirmesi gibi birçok önemli çıktıyla önümüzdeki döneme yön verecek olan COP28 ile ilgili sonuçlar, CDP’ye özel çıktılar ve konferansı yerinde izleyen Projeler Yöneticimizin izlenimleriyle kapsamlı COP28 Bültenimizden ulaşabilirsiniz. 

Kapsamlı CDP Türkiye COP28 Bülteni’ne ulaşmak için lütfen tıklayın.

11. 2023 yılında yayınlanan önemli CDP raporları ve bilgi notları;

CDP "Scoping Out: Tracking Nature Across the Supply Chain" raporu yayınlandı.

Scoping Out: Tracking nature across the supply chain, 2022 yılı içerisinde CDP aracılığıyla raporlama yapmış 18.500’den fazla şirketin verilerini analiz ediyor. Veriler, şirketlerin henüz tedarik zincirlerinin tamamı üzerindeki etkilerinin takibini yapmadığını gözler önüne sererken, bir yandan da şirketlerin su güvenliği, ormansızlaşma gibi konulara kıyasla iklim değişikliği konusunda daha çok adım attığını ortaya koyuyor.

CDP "Global Forests Report 2023" yayınlandı.

Rapor, tedarik zincirlerindeki ormansızlaşmayı ortadan kaldırmanın çoğu şirket için neden bir sorun olmaya devam ettiğine dair önemli içgörüler sunuyor. 1.000'den fazla şirketin ormansızlaşmayı önleme çabalarını açıklamasına rağmen, rapor her on şirketten yalnızca birinin ormansızlaşma risklerini yönetebildiğini ortaya koyuyor.

CDP, "Shaping High-Quality Mandatory Disclosure" politika notunu yayınladı.

Sürdürülebilirlik regülasyonları ve düzenlemelerinde son dönemlerde hızlı bir artış yaşanmış olsa da, politika yapıcılar ve özel sektör perspektifinden hâlâ çevre sorunlarının bütünsel olarak ele alınmadığı görülmekte. Bilgi Notu, CDP'nin zorunlu açıklamalara yönelik 10 İlkesini sunuyor ve ileriye yönelik bir yol haritası çizmek için mevcut politikaları analiz ediyor.

CDP, "Stronger Together: Exploring the EU Taxonomy as a Tool for Transition Planning" raporunu yayınladı.

2023 yılı şirketlerin AB Taksonomisi kapsamında yasal olarak raporlama yapmak zorunda olduğu ilk yıldı. Bu kapsamda kamuya açıklanan, ayrıntılı sürdürülebilirlik verilerine erişim çok değerli olsa da bu verilerin nasıl yorumlanıp kullanılacağını anlamak büyük önem taşıyor. Rapor, şirketlerin geçiş planlarını desteklemek adına AB Taksonomisinin nasıl kullanılabileceğinin ve yatırımcıların sürdürülebilir finansa ilişkin kararlarını bilinçli bir şekilde alabilmeleri için bu verileri nasıl analiz etmesi gerektiğinin üzerinde duruyor.